Je leest boeken over hoogbegaafdheid, maar voelt je toch net niet aangesproken. Ergens wringt het. Ergens is het toch anders…
Uitzonderlijke hoogbegaafdheid, is dat nu écht zo anders? In België beginnen we net te wennen aan het gegeven hoogbegaafdheid, laat staan dat we begrijpen wat we moeten aanvangen met uitzonderlijke hoogbegaafdheid.
Dit boek geeft een helder overzicht van de meest relevante theorieën uit Europa en Amerika. Daarnaast geeft de auteur je inzage in de praktijk, die ook leidde tot een theoretische indeling van wat uitzonderlijke hoogbegaafdheid inhoudt.
Tot slot delen ouders speciaal voor dit boek getuigenissen. Het totaal geeft ouders en begeleiders een waardevolle blik achter de schermen.
Steun Stichting Hoogbegaafd! door dit boek te kopen
Bestel dit boek via onderstaande link en steun Stichting Hoogbegaafd! dankzij het bol.com commissieprogramma.
Voorwoord
Een paar jaar geleden leerde ik Els de Wit kennen via Stichting Hoogbegaafd!, een door mij opgerichte stichting met als doel het verbinden en informeren van hoogbegaafden van allerlei leeftijden en achtergronden. Toen ze me begin 2020 vroeg of ik het voorwoord wilde schrijven van haar boek over uitzonderlijke hoogbegaafdheid, voelde ik me zeer vereerd. Natuurlijk wilde ik dat graag doen, want ik wist dat dit boek ver voorbij de weinig informatieve term ‘145+’ zou kijken en in plaats daarvan een existentiële blik zou werpen op uitzonderlijke hoogbegaafdheid.
De laatste jaren bestaat er steeds meer aandacht voor hoogbegaafdheid: een positieve ontwikkeling. Dankzij de inspanning, het geduld en de lange adem van vele mensen, zelf hoogbegaafd of geïnteresseerd in het onderwerp, wordt hoogbegaafdheid steeds vaker herkend en erkend. Dit draagt bij aan de emancipatie van hoogbegaafden in de samenleving, waarbij het steeds minder vaak gek, raar of zelfs verwerpelijk is om te vertellen dat je hoogbegaafd bent. Toch hebben we nog een lange weg te gaan en valt er nog heel veel te behalen.
We hebben gaandeweg afscheid genomen van het IQ als synoniem voor hoogbegaafdheid. Zo komt het precieze ‘getal’ steeds minder op de voorgrond, een getal dat een afschrikwekkend effect kan hebben, snel tot een oordeel kan leiden en wezenlijk contact tussen en met hoogbegaafden bemoeilijkt. Omdat jij meer IQ-punten hebt dan een ander, ben jij als hoogbegaafde zogenaamd beter en hoger. Dit impliceert een zekere meerwaardigheid, terwijl het getal niets zegt over de waardigheid van wie dan ook. Bovendien kunnen factoren als trauma en stress een negatief effect hebben op testscores.
Het veranderende paradigma heeft tot gevolg dat we steeds meer zijn gaan kijken naar hoogbegaafdheid als extra intens en anders bedraad zijn, als een andere manier van waarnemen en verwerken van de vele prikkels die op ons afkomen. Hoogbegaafden kunnen zich bovendien op een hoog niveau onderdompelen in de onderwerpen die hun interesse hebben, om daar vervolgens heel kundig en vaardig in te worden, zich continu realiserend dat er nog veel meer te leren valt. Een hoogbegaafde die goed in zijn of haar (m/v/o) vel zit leert dan ook een leven lang door. De onderwerpen en vaardigheden waarvoor hoogbegaafden zich interesseren zijn enorm divers. Hoogbegaafdheid is een zijnswijze, maar de typische hoogbegaafde bestaat niet!
Ongeveer één op de vijftien hoogbegaafden is uitzonderlijk hoogbegaafd. De (leer)behoeften van uitzonderlijk hoogbegaafden zijn weer heel anders dan die van hoogbegaafden, zonder dat ik hierbij de indruk wil wekken dat er sprake is van een harde scheidslijn. Er is eerder sprake van een multidimensionale schaal waarbinnen zulke grote verschillen bestaan, dat afzonderlijke aandacht meer dan gerechtvaardigd is. Dit was voor mij de reden om ook met Stichting Hoogbegaafd! een community te faciliteren voor en door uitzonderlijk hoogbegaafden. Zowel ouders van uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen als uitzonderlijk hoogbegaafde volwassenen, jongvolwassenen en jongeren kunnen er terecht voor peercontact. Op de website van Stichting Hoogbegaafd! schreef ik de volgende welkomsttekst:
Uitzonderlijk hoogbegaafd zijn brengt een zijnswijze met zich mee, die zich doorgaans kenmerkt door een intens waarnemingsvermogen, het zien van patronen in een groter geheel, een onuitputtelijke drang naar het opdoen van nieuwe kennis en het vermogen om deze kennis toe te passen in een andere context bij wijze van transfer. Er is bovendien sprake van een heel groot abstraherend vermogen, waarmee buiten de gebaande paden denken de norm is. Het is vaak een enorme uitdaging om in bestaande systemen te passen, zoals het onderwijs (in veel gevallen zelfs het voltijds hoogbegaafdenonderwijs) en het bedrijfsleven (vooral in grotere bedrijven en instituten). De gehele ontwikkeling verloopt op alle leeftijden volkomen anders en asynchroon. Wie de kans krijgt, doorloopt als kind een (radicaal) versneld individueel onderwijstraject, toegespitst op specifieke eigen interesses. Op volwassen leeftijd leven bijzonder veel uitzonderlijk hoogbegaafden als ondernemer of kunstenaar. Ze banen zich een eigen weg. Dat kan eenzaam zijn. Vanwege hun zeldzaamheid is het niet eenvoudig om ontwikkelingsgelijken te treffen.
Peercontact met anderen die je begrijpen is zeker voor deze zeldzame groep mensen belangrijk. Ze zijn daar vaak echt naar op zoek en op deze manier wordt het wat makkelijker om andere uitzonderlijk hoogbegaafden te vinden.
Met haar programma’s verzorgt Els een educatieve vorm van peercontact voor uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen en jongeren in Vlaanderen. Zeker in Vlaanderen, maar gerust ook in het gehele Nederlandse taalgebied is Els met recht een pionier te noemen. Ik heb haar leren kennen als een integer persoon die zichzelf continu ontwikkelt en haar ervaring en expertise van harte inzet voor de jonge generatie uitzonderlijk hoogbegaafden.
Gedurende de laatste twintig jaar zijn er steeds meer boeken over hoogbegaafdheid gepubliceerd in Vlaanderen en Nederland. Deze boeken hebben de veelzijdigheid en diversiteit van hoogbegaafden goed onder woorden gebracht. Specifiek over uitzonderlijke hoogbegaafdheid is nog niet eerder een Nederlandstalig boek gepubliceerd. Je moet daarvoor naar de internationale literatuur kijken. Els heeft me om hulp gevraagd bij het verkrijgen van Engelstalige wetenschappelijke artikelen. Ze heeft zich daarnaast grondig verdiept in de Engelstalige boeken die hierover zijn gepubliceerd. Al met al zijn dit niet veel publicaties. Aangevuld met haar praktijkervaring heeft Els de moed gevonden om op de schouders van giganten te gaan staan en dit heel toegankelijke boek te publiceren. Hoewel dit boek vooral over uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen gaat, raad ik ook (vermoedelijk) uitzonderlijk hoogbegaafde volwassenen aan om het te lezen.
Ik hoop dat je aan dit boek veel plezier zult beleven en dat het je inzichten brengt die van onschatbare waarde zijn bij de opvoeding en begeleiding van uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen. Mocht daarvan sprake zijn, hoop ik dat het ook een vriendelijke blik zal werpen op je eigen uitzonderlijke begaafdheid.
Dr. Alice K. Burridge
Voorzitter van Stichting Hoogbegaafd! (stichtinghoogbegaafd.nl)
Eigenaar van Green Writing, duurzaam tekst-, vertaal- en social mediabureau (greenwriting.nl)
Geef een reactie