Ieders perceptie van prikkels is uniek, maar we kunnen toch wel stellen dat hoogbegaafden een best diepgaande en rijk geschakeerde gevoelsbeleving hebben.
Prikkelperceptie
Niet enkel hebben personen met scherp afgestelde voelsprieten een meer intense stimulus ervaring dan een gemiddeld persoon. Ze weten vaak ook goed wanneer een sensorische stimulus afwijkt van een voor hen reeds gekende stimulus. Dit scherpzinnige waarnemen wordt vaak als sensorische overgevoeligheid beschouwd, maar misschien moeten we het soms wel sensorische intelligentie noemen?
Prikkelgevoeligheid en -verwerking bij hoogbegaafden
Prikkels kunnen emotioneel, auditief, visueel, tactiel, vestibulair, proprioceptief, interoceptief, olfactorisch (met betrekking tot geur) of/en gustatief (met betrekking tot smaak) zijn. Sommige mensen hebben een specifieke hypersensitiviteit. Anderen zijn dan weer op meerdere vlakken gevoelig.
De termen overexcitabilities en superstimulabilities zijn niet vreemd in de wereld van hoogbegaafden. Hoogbegaafden zijn zich namelijk zeer bewust van omgevingsfactoren. Ze reageren ook vaak met verhoogde emotioneel geladen reacties of gedragingen. Liu et al. bestudeerden de biologische onderbouw van auditieve sensory processing in hoogbegaafde kinderen en verklaren hun verhoogde neurologische functie door onder andere een verhoogde processingsnelheid en een uitgebreid neurologisch netwerk. Zo zagen ze bijvoorbeeld dat hoogbegaafde kinderen ten opzichte van neurotypische kids vroegere pieksignalen, alsook een toename in signaalamplitude en -duratie in de auditieve cortex vertonen. Een ander voorbeeld van superstimulability is hyperosmia (een verhoogde sensitiviteit voor geuren), welk overrompelend kan zijn en zelfs tot fysieke reacties zoals overgeven kan leiden. Zo kan een kind gevoelig zijn aan de geur van een bepaald kuisproduct of weigeren iets met een sterk aanwezige geur op te eten of op te ruimen. Dit kan frustratie en onbegrip opwekken bij de ouder, wat mede met de reactie op de geurstimulus kan leiden tot frustraties en angst bij het kind zelf.
Inmiddels heeft men ook bewezen dat hoogbegaafden een toename aan grijze materie vertonen in bepaalde hersenregioās. De vergrote hersenregioās correleren met een hogere intelligentie en toegenomen informatieverwerking. Rekening houdend met deze bevindingen, alsook met de multiple intelligence theory van Gardner (soms een neuromythe genoemd), klinkt de term āsensorische intelligentieā best wel goed, toch?
Geef een reactie