Ik heb wel eens vaker gedacht of wat wij hoogbegaafdheid noemen misschien voortkomt uit onderdrukking van de autonomie.
Dat je, hoe je vanaf je kindertijd ook een richting opgestuurd wordt, gewoon niet bij je eigen natuur vandaan kunt zijn. En dat zich dat dan misschien is gaan uiten in extremere vormen.
Maar dat geldt weer niet voor iedereen.
Er zijn talloze mensen die gewoon volgen wat de massa doet en zij voelen zich daar prima bij.
En misschien is het ook wel ontkenning van mijn kant.
Dat het woord ‘hoogbegaafd’ gewoonweg te groot voor mij klonk. Misschien is ‘compromisloos autonoom’ beter.
Ik ben opgegroeid met ‘in dienst staan van’, dus dan zijn ‘abnormaliteiten’ en ergens uniek in zijn praktisch uit den boze bij de grijze massa.
Mijn vader was timmerman, dus ik werd automatisch naar een lts verwezen.
Maar ik kon nooit volgen. Ik kon nooit klakkeloos aannemen.
Ik kon wel mensen onterecht op een voetstuk zetten en loyaal tot in de kist zijn, maar uiteindelijk kon ik niet meer mee. Ik kon niet anders dan zelf uitvinden, zelf ontdekken.
Als iemand me ging uitleggen hoe iets werkte, liep mijn aandacht weg. Altijd gedacht dat ik dom was, dat ik het niet begreep. Maar ik moest alles zelf doen. Want als ik het zelf uitzocht, kwam het gevoelsmatig binnen en kon ik daar nog veel meer uit halen, waar een ander stopte met ontwikkelen na de uitleg.
En toch kon ik het nooit uiten. Straks vinden ze me eigenwijs. Straks komt er iemand bij me kijken om te zeggen dat ik het totaal verkeerd doe. Nou moet ik ook bekennen dat ik een bom van verlegenheid was, dus iedere vorm van middelpunt was een drama.
Uiteindelijk, na jaren flink koppig vasthouden aan de ‘verantwoordelijkheden’ die ik als man in juiste banen moest leiden en waar in zeven jaar tijd de burn-outs en overspannenheid steeds dichter op elkaar kwamen, kon ik niet anders meer dan loslaten in de grootste zin van het woord.
Hoe gedienstig, nederig ik ook in de maatschappij stond, het was nooit goed genoeg.
Toen begon ik te schilderen. Terwijl ik als kind wel tekende, maar het nooit goed genoeg was. Uiteindelijk stopte ik omdat ik niet meer op papier kreeg hoe ik het in mijn hoofd had.
Eerder, in de tijd dat ik nog voor bedrijven werkte, lukte het wel eens om iets te schilderen, maar had ik de ruimte in mijn hoofd niet om vrijuit te gaan. Maar nu, bijna drie jaar geleden, kwam er iets uit mij wat ik niet begreep: dat ik een stilleven maakte, de glans op de pot schilderde en vol onbegrip begon te huilen.
Kan ik dit?!
En aan de andere kant had ik altijd de gedachte:
Als ik dit kan, is er meer mogelijk!
Dat is er nog steeds na ieder schilderij.
Het is nu wel zo dat ik steiger als een meer ervaren schilder mij gaat vertellen hoe ik iets anders of het kan verbeteren. Daar komt niemand aan. In het begin wilde ik me daar wel eens in schikken, maar werd ik na het aanpassen ontzettend boos, want dan was het mijn schilderij niet meer. Alleen vanuit mij kan het van mij blijven.
Zonder verhaal geen schilderij. Daarom vrees ik ook nooit voor een gebrek aan inspiratie.
Zolang ik op mijn pad blijf, blijft dat stromen en dat gaat niemand meer tegenhouden. Ik heb iets te vertellen. En ik denk ook dat dat het doel is van vele hoogbegaafden of compromisloos autonomen.
En voor iemand zoals ik, die altijd een verschrikkelijk laag zelfbeeld heeft gehad en nog steeds niet bijzonder is, ik ga lekker ontdekken wat er in mij zit en misschien kan ik dan nog hele bijzondere dingen doen. Maar nooit vanuit ego, nooit groter dan ik zelf ben!
Dennes Maas, kunstenaar.
Heel mooi en ontroerend omschreven om er zelf achter te komen dat je het kan. Vraag je wel eens aan iemand als je een bepaald beeld in je hoofd hebt maar niet weet hoe je dat op het doek moet krijgen wel eens om raad? Of blijf je zelf, zoals je min of meer omschrijft, steeds proberen totdat je het zelf kunt. Met een beetje hulp en daarna oefening blijft het toch ook van jou (minus een klein stukje autonomie).
Dank je wel voor je mooie reactie, Geert. En nee, ik vraag hier niemand in. En er is ook geen proberen. Proberen is als er de angst om te falen is. Het gaat eigenlijk altijd vanzelf en zie ook nooit iets als moeilijk. Ook al kan ik na het schilderen niet goed uitleggen hoe ik iets heb gemaakt. Ik stuur tijdens het maken van een schilderij, wel eens wat foto’s naar één van mijn beste vrienden, die alles aan kunstacademie heeft doorlopen en daar ook docent is geweest. Maar hij weet ook dat hij niets moet zeggen over hoe ik iets zou moeten maken of op het doek moet zetten. Dat respecteert hij volledig, maar is ook een wisselwerking naar elkaar toe. Ik blijf gewoon heel dicht bij mezelf. Hoe ik daar ben gekomen kan ik niemand aanraden, maar alle obstakels hebben me hier gebracht waar ik nu ben en dat zou ik veel meer mensen gunnen. Ik ben niet de enige. Ik geloof ook dat als wij weer vanuit onze autonomie gaan handelen, we vanzelf weer dichterbij elkaar zullen komen. Fijne dag, Geert.
Wat ontzettend herkenbaar geschreven. Compromisloos autonoom. Dank je wel.
Jij bedankt voor je reactie, José. Openheid maakt alles eenvoudiger. Dan zien we de herkenning bij elkaar en kunnen we een deel van ons harnas laten vallen. Dat zelfde harnas dat je belemmert in je vrije beweging en dus ook belemmert om zelf tot uiting te komen in je zijn. Hele fijne dag, José.
Heel herkenbaar en mooi geschreven.
Autonomie – anders denken- (helaas ook het lage zelfbeeld) sterk gevoel voor rechtvaardigheid en ook het gevoel dat de term Hoogbegaafdheid niet klopt.
Waarom wordt het niet Anders begaaf genoemd?
Maar ook vaak gedacht; zijn de Creatieve Hoogbegaafden niet gewoon de Nieuwtijds kinderen~de Anders denkenden van deze tijd?
Quote: 》 Want als ik het zelf uitzocht, kwam het gevoelsmatig binnen en kon ik daar nog veel meer uit halen, waar een ander stopte met ontwikkelen na de uitleg.《
Hiermee omschrijf je in mijn beleving, kort maar krachtig, het praktische verschil HB en niet-HB! Mooi 👌
Hoi Iris, ik denk ook dat het anders denken te maken heeft met Nieuwetijdskinderen. En het zijn er volgens mij steeds mee. Juist het sterke rechtvaardigheidsgevoel os volgens mij iets waar de huidige tijd veel behoefte aan heeft. Net als het hooggevoelige, het is tijd dat mensen weer gaan voelen en ervaren wat we met de wereld aan het doen zijn.
Hallo Iris, dank voor je reactie en openheid. Ik denk dat we het woordje ‘hoog’ nog altijd associëren met de soms (vaak) gekke wereld om ons heen. Waar mensen spreken over ‘hoog’ als in status en aanzien. De vanzelfsprekendheid dat hoogopgeleiden intelligent zouden zijn, terwijl ze misschien gewoon goed een boek kunnen lezen en het kunnen onthouden, maar het niet voelen. En vrees niet voor je lage zelfbeeld. Je haalt jezelf misschien meer omlaag dan wie je eigenlijk bent, maar maakt ook dat je de trotse eigenaar bent van zelfreflectie. En dat is rijkdom. Dat maakt je bereikbaar, dus verre van ‘hoog’. Fijne dag, Iris.
!
Ren voor je leven
Bel Jan Bouke Anders even!
MvgJBT
Beste Dennes, Nog bedankt voor je reactie. Mooi gezegd dat iets proberen is als de angst voor falen. Overigens is voor mij altijd maar weer hoe proberen gedefinieerd is.
Wat een herkenning Dennes!
Ik ben er sinds kort van overtuigd en ben blij dat ik na 40 jaar eindelijk antwoord heb gevonden. Ik hoef eigenlijk niks meer te schrijven, jouw tekst beschrijft eigenlijk hetzelfde als dat ik zou willen schrijven. Helaas werd mij in de zoektocht duidelijk dat er nog veel meer uit de HB-ers en hun kwaliteiten te halen valt. Maar niet alleen uit henzelf, ook uit de medemens die gewoon maar te dealen heeft met het feit dat er mensen zijn die gewoon “anders”zijn. Dat het bij ons niet uit wraak, hebzucht, arrogantie, machtszucht e.d. voortkomt maar juist vanuit het diepste van ons hart. Eerlijk en oprecht.
Het wordt tijd dat er erkenning en herkenning komt zonder dat er eerst. Ikzelf heb tijdens een recente zware depressie 3 wanhoopsmomenten moeten doorstaan… en overleefd! Enkel omdat ik blijkbaar IETS in me had dat me op hét moment mezelf van buitenaf liet zien en dat tentoonstelde aan wat ik nog allemaal te volbrengen had in mijn leven. Mijn gezin!
Hopelijk worden er in de toekomst meer mensen gewaardeerd enkel om wie zij zijn, en niet hoe zij werden nadat zij gedwongen waren om zich aan te passen aan de maatschappij.
Hou vol!
Dank je wel Dennes voor je ontroerende bijdrage waar de wereld een beetje mooier van wordt!