Intensiteit wordt geregeld genoemd als uitingsvorm van begaafdheid. Een specifiek voorbeeld hiervan is intense concentratie.
Voorheen bezigde ik regelmatig de overtuiging dat ik me niet zo goed kon concentreren. Ik was snel afgeleid en sprong van onderwerp naar bezigheid naar gesprek, hak-op-de-tak. Niet zelden leidde dit er ook toe dat ik een projectidee niet ten uitvoer bracht, zo verzuchtte ik ontmoedigd.
Gaandeweg leerde ik dat het heen-en-weer bewegen tussen bezigheden ook creativiteit faciliteert. Op een eclectische manier verbind je zodoende onderwerpen die op het eerste oog niets met elkaar van doen hebben. Bovendien houdt creativiteit ook vaak in dat we vanalles uitproberen aan werkvormen en technieken, gekozen thema’s en invalshoeken, etc., en slechts een klein deel hiervan wordt kritisch geselecteerd voor vervolmaking. Het gehele proces draagt echter wel bij aan wat we samenvatten als leren. Dit was al een meer positieve duiding van wat ik voorheen vooral als gebrek (aan concentratie) duidde.
Vervolgens kwam ik erachter dat ik me heel goed kan concentreren. Als ik me maar veilig voel! Als de omgeving waarin ik me bevind veilig voelt en als ik de angst voor afwijzing ontspannend erken, dan kan ik ontzettend opgaan in een boek, tijdens het schrijven, in een denkproces, in een voorstelling van de toekomst. Dit was een hele opluchting en opheldering. Natuurlijk komen er meer factoren kijken bij wat we op individueel niveau “intense concentratie” noemen. Hoe meer kwetsbaar de bezigheid voelt, omdat gevoelsmatig meer van mezelf erin betrokken wordt, hoe sensitiever ik reageer op de omgeving en signalen die ik zou kunnen interpreteren als afwijzing. Gelukkig is deze sensitiviteit nu zichtbaar als schaamte en ontspanbaar via een glimlach.
Toen ik het concept “flow” ontdekte, leerde ik aanvullend dat het zinvol is als het project waar ik aan werk in doelen is geformuleerd die duidelijk zijn en dat ik regelmatig feedback ontvang of zelf geef op de progressie en datgene wat ik maak of leer. Als ik dán bezig ben met een thema dat me intrinsiek motiveert en echt boeiend is, dan raak ik totaal ondergedompeld en is het allicht dezelfde veilige omgeving die me nadien speels vertelt dat ik echt even “weg” was. Bovendien kwam ik tot de conclusie dat ik feedback mocht vragen van de omgeving die eerder zo bedreigend leek. Deze extraverte beweging ontketende een geheel leerproces “an sich”!
Zo zien we maar dat hoe we onszelf en elkaar benaderen en duiden, al heel snel een reductie van de complexiteit betreft die betrokken is bij het proces dat we menen waar te nemen en te duiden. Ik internaliseerde mijn snelle afgeleid-zijn als een signaal dat er iets fundamenteel mis was met mijn brein en mijn vermogen tot organiseren. Ik leerde en leer echter erkennen dat concentratie een expressie is van een samenhang tussen veel verschillende factoren. Een aantal daarvan kan ik positief beïnvloeden en gericht aanwenden en een aantal daarvan leer ik toevertrouwen aan anderen.
Begaafdheid is een complex fenomeen en een begaafd individu “ontstaat” en ontwikkelt zich in nauwgezette interactie met de omgeving.
De complexiteit wordt heel mooi gecomprimeerd weergegeven. Voor mij is het leren momenteel zeker gaande, verbanden zien in de dingen die ik doe, de dingen die nog liggen te wachten op voltooiing samensmelten tot 1 geheel. Een rollercoaster die langzaam aan een veilige haven in het zicht aan het krijgen is.
Deze omschrijving kan ik 1-op-1 koppelen aan de diagnose AD(H)D, met daarbij het verschijnsel hyperfocus. ADHD heeft een met HSP overlappend symptomenspectrum.