Wat is dat nu precies, vroeg ik me af. Jezelf een vreemde eend in de bijt voelen? Hoe kan het toch? Hoe kan je jezelf als klein kind al zo duidelijk ‘anders’ voelen, zo duidelijk een vreemd eendje? Dan denk je in eerste instantie nog dat het aan die ene specifieke omgeving ligt. Dus je gaat op zoek naar een nieuwe omgeving, maar overal waar je komt ben en blijf je ‘het vreemde eendje’.
Vaak lijkt het er al op dat mensen elkaar gelijk waarschuwen:
“Vreemde eend in de bijt! Oppassen!”
Je hoort er nooit helemaal lekker bij. Ze zitten gezellig samen te kletsen en als je binnenkomt valt het stil. Ze lachen en je hebt het gevoel dat het over jou gaat. Ligt dat nu aan jou, ben je achterdochtig? Of is het echt zo? Je wilt nog niet meteen denken dat het echt waar is, het is tenslotte maar een gevoel dat je hebt. Dat kan ook aan jezelf liggen. Totdat je merkt dat er wordt geroddeld, je steken onder water voelt. Je kunt er geen grip op krijgen, je wilt weg, weg uit deze bijt, op zoek naar een nieuwe bijt.
Ooit schreef ik er dit korte ‘liedje’ over:
I feel so alone and cold, I can not cry,
I see them laughing together, ask myself why,
When I come near they suddenly stop and look at me,
I’m filled with fear and wander if they talked about me.
It is a mean evil world, they’re out to get me, get me, yeah.
It is a mean evil world, they’re out to get me, get me, yeah.
It is a mean evil world, I can not run, I can not hide,
It is a mean evil world, they are out to get me.
Verder ben ik nooit gekomen met ‘mean evil world’. Hij is dus niet af, maar toch, hij zegt het helemaal voor mij. Soms heb je ook niet meer woorden nodig.
Wat is dat toch precies, vroeg ik me af, wanneer je als klein kind dat gevoel hebt? Waar komt dat toch door? In de groep ‘Hoogbegaafd! Volwassenen’ werd het me eindelijk duidelijk. Hier ging ik begrijpen wat het precies inhield. Hier ging ik begrijpen wat het inhoudt om ‘peers’ te hebben. Hier ben ik pas echt gaan begrijpen wat het inhoudt om te kunnen reflecteren aan je omgeving en tóen snapte ik ineens wat ik als kind voelde. Eindelijk kon ik het thuisbrengen.
In mijn zoektocht naar mezelf en naar gelijkgestemden kwam ik eerst in de HSP-groepen (Highly Sensitive Person) uit en ook dáár vond ik een deel van mezelf terug. Ook daar zag ik herkenning. Mensen die de wereld beleven en waarnemen zoals ik deze waarneem. Niet allemaal natuurlijk, want mensen zijn zo verschillend dat je ook daar nog steeds grote verschillen vindt, maar het is zo ontzettend vreemd om uitspraken te lezen die je zelf ook doet, of ooit gedaam hebt. Dat is ráár! Voor de meeste mensen waarschijnlijk heel normaal, maar voor mij dus niet. Ik vond het heel raar. Hoe kan iemand anders nu opschrijven wat ik altijd denk en zeg? We kennen elkaar niet eens.
Toch was er in de hoogbegaafdengroep ook nog iets anders aan de hand. Dat ging dieper dan in de HSP-groepen. Ook hier zijn natuurlijk nog steeds veel verschillen te vinden; ook hier zijn mensen verschillend, maar ik vond wel veel herkenning.
“Arggghhh, er zijn er meer zoals ik!”, zei E.T.
Zo’n gevoel geeft dat. Huilen, lachen, opluchting, verademing, er zijn er echt meer zoals ik?????
In deze bijt zwemmen veel meer vreemde eendjes! Zo veel, dat ik niet eens meer vreemd ben.
Hier zag ik dat mensen meer redeneren zoals ik, meer denken zoals ik. Dat is heel raar om te ervaren.
Het is raar, omdat je het nog nooit meegemaakt hebt, omdat het ineens duidelijk wordt. Je snapt ineens wat je miste toen je een klein kind was en wat het betekent om peers te hebben en ook om ze te missen, om een omgeving te missen waarin je jezelf kunt spiegelen en waarin je houvast hebt. Je hebt geen houvast als kind in een omgeving zonder gelijkgestemden.
Het is net alsof je als kitten wordt weggehaald bij de moederpoes, omdat ze te weinig melk geeft en voortaan door een hond wordt gezoogd. Je kunt wel proberen te blaffen, maar het blijft toch klinken als miauwen. Ze kan wel lief voor je zijn en goed voor je zorgen, maar toch heb je het gevoel dat je er niet helemaal bij hoort en niet begrepen wordt.
Ineens snapte ik dat je als kind niet eens diepgaand hoeft te communiceren om te begrijpen dat je er ‘niet thuishoort’. Het zijn onbewust aanwezige signalen, die over en weer gegeven worden, waardoor jij weet en voelt: ‘ik hoor hier niet thuis.’ Dat gevoel van hier niet thuishoren heeft me zo ontzettend lang achtervolgd en ik heb het zo ontzettend vaak gedacht.
“Ik hoor hier niet thuis. Ik wil hier weg.”
Met als resultaat dat ik steeds bleef wisselen van omgeving, looking for a place to call home.
Dat niet thuishoren, die vreemde eend in de bijt zijn: het is iets dat je blijft achtervolgen als een rode draad door je leven heen. Toen ik me aanmeldde bij de groep Hoogbegaafd! Volwassenen dacht ik zelfs nog:
“Zucht, ik zal daar vast weer een vreemde eend in de bijt zijn.”
Die gedachte deed me bij voorbaat pijn. Toch won de nieuwsgierigheid het van die angst. In de groep bleek al snel dat er veel overeenkomsten waren en dat júist dié zaken waarvan ik dacht dat ik weer apart zou zijn, júist veel voorkomen bij deze groep mensen. Zoals hoogsensitief zijn bijvoorbeeld, maar ook nog wat minder leuke dingen zoals gevoelig zijn voor burn-out, p.t.s.s., bore-out, c.v.s. (chronisch vermoeidheidssyndroom).
Dusse? Ik ben hier geen vreemde eend in de bijt? Een beetje blijf ik dat altijd wel, maar hier zijn vreemde eendjes vrij normaal en daarom niet zo vreemd meer. Meer gewaardeerd om wie ze zijn dan neergehaald om wie ze zijn.
Ik voel me thuis in de hoogbegaafdengroep, als een vis/eendje in het water. Ik ben blij dat ik moderator mag zijn van deze groep. Ik voel dat ik hier kan groeien.
Het hebben van peers betekent dat je iets hebt om je aan op te halen, maar ook iets hebt om aan terug te geven. Het betekent dat je kunt spiegelen, dat je kunt zien dat je niet alleen bent; het geeft een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Het gevoel dat je niet meer stilstaat, maar jezelf verder kunt ontwikkelen en mensen iets kunt geven van wat je hebt geleerd, dat ze ook echt begrijpen en oppikken. En dat jij ook weer kunt ontvangen van wat anderen hebben geleerd, op een manier die je ook begrijpt.
Soms begrijp ik het niet altijd gelijk; dan zijn ze net wat slimmer dan ik ben op dat punt en dan zit ik even na te denken over wat ze nu precies bedoelen en hoe ze het bedoelen. En als ik het dan snap, dan ben ik blij, omdat ik moeite heb moeten doen om het te begrijpen en het vóór ze hun mond opentrokken niet al overduidelijk was wat ze van plan waren te zeggen. Er komt iets verrassends uit, iets vernieuwends, iets wat ik niet allang wist, iets waar ik over na moet denken. Die uitdaging is fijn en ik merk dat het me rust geeft.
Ik voel me meer thuis in deze wereld.
[…] klas zit met nog een hoogbegaafde. Dit betekent dat hij geen houvast heeft (zie hiervoor mijn blog Vreemde eend in de bijt). Naast dat hij geen houvast vindt in zijn omgeving, verkeert hij – bij de aanwezigheid van […]