De grootste heersende angst bij normaalbegaafden lijkt wel deze: dat je jezelf verheven voelt boven hen. Waar die angst vandaan komt snap ik niet. Hoe zou ik dat kunnen? Immers heb ik altijd het gevoel gekregen dat ik minderwaardig was doordat ik nergens bij hoorde, omdat ik vreemd was, omdat ik anders ben. Daarnaast zit het ook helemaal niet in mijn aard om me beter te voelen dan een ander mens. Ieder mens heeft zo zijn capaciteiten, ik de mijne en jij de jouwe. Ook vind ik mezelf absoluut niet slim, daarvoor zie ik mijn fouten veel te goed in.
Sinds ik weet dat ik hoogbegaafd ben is me juist heel veel duidelijk geworden. Voorheen kon ik me zo ergeren aan de inhoudsloze en kortzichtige reacties die mij onder ogen kwamen op internet. Vaak reageerde ik fel en heftig: hoe mensen toch bij deze ‘domme’ reacties kwamen?
Nu bedenk ik me wel drie keer voordat ik het woord ‘dom’ naar iemands hoofd slinger. Dat is namelijk precies hetzelfde als dat een afgetrainde boom van een vent tegen mij tekeer zou gaan – omdat ik geen 100 kilo kan liften – en me een slapjanus zou noemen. Ik kan geen 100 kilo liften, ik ben klein, ik ben tenger. Ook al heb ik aardig wat getraind in mijn leven, ik zou bezwijken onder 100 kilo. Maakt dat mij slap? Alles is relatief dus ja, in vergelijking met die afgetrainde boom van een vent wel ja, dat klopt, maar is dat eerlijk tegenover mij? Nee, voor mijn doen ben ik sterk en het is niet eerlijk als zo iemand dat tegen mij zou zeggen.
Mijn hersens werken anders, dat is een wezenlijk verschil. Daar heb ik niet voor gekozen, ik heb er niet voor getraind, ik heb ze gekregen. Ze werken anders en daardoor zie ik sneller en meer verbanden, heb ik een groter vermogen tot logisch nadenken en herken ik sneller patronen. Daardoor scoor ik ook hoger op IQ-testen en daardoor kom ik dus sneller tot goede en vernieuwende inzichten. Het is geen verdienste. Wanneer ik met een aap een memoryspel zou spelen, dan verlies ik. Het kortetermijngeheugen van die aap is veel scherper dan het mijne. Ik begrijp niet eens waarom de mens zichzelf zo slim vindt, überhaupt niet. Dat zijn we niet. We zijn de meest intelligente levensvorm op deze planeet en we hebben onze slimme momenten, maar echt slim, nee, dat zijn we niet. Als ik een aap feilloos memory zie spelen en de verbaasde blik in zijn ogen zie omdat wij er zoveel moeite mee hebben, hoe kunnen we onszelf dan nog slim vinden?
Intelligent zijn is dus niet hetzelfde als slim zijn. Het is ook niet hetzelfde als perfect zijn. Ik maak nog steeds heel veel fouten, misschien zijn je zelfs al enkele grammaticafouten in mijn schrijfsels opgevallen. Ik heb ook geen Nederlands gestudeerd en daarnaast raak ik in de war van alle veranderingen in de taal, van mensen die de taal continu fout toepassen en dan weet ik het soms ook niet meer en gooi ik alles door elkaar. Ik ben niet consistent in mijn taalfouten omdat ik ‘in de war’ ben. ‘Verwardheid’ is ook een kenmerk van hoogbegaafdheid. Juist door al onze intelligentie wéten we het soms niet zo goed meer. Dan zijn we nog steeds heel erg makkelijk te foppen, net als elk ander mens.
Er is een reden voor dat maar 2% van de bevolking hoogbegaafd is, net zoals maar 2% van de bevolking zwakbegaafd is. Het is niet erg dat 2% van de bevolking zwakbegaafd is. Er zijn genoeg normaalbegaafden om voor ze te zorgen. Daarbij kunnen juist ook die zwakbegaafden zo stimulerend zijn in hun kinderlijke eenvoud en zulke hartverwarmende boodschappen uitdragen. Ze zijn niet minder dan jij, je kijkt niet op ze neer, toch? Ook zij hebben hun rol in onze maatschappij.
Waarom is maar 2% van de bevolking hoogbegaafd? Hoe zou het zijn als iedereen zo denkt, als iedereen zo’n behoefte had aan autonomie en zo eigenwijs was en als iedereen steeds met innovatieve ideeën kwam en vernieuwing wilde en niet stil kon blijven staan bij het oude? Er zijn toch ook mensen nodig die deze vernieuwing op willen pakken en willen continueren? Mensen die elke dag hetzelfde willen doen? Mensen die behoefte hebben aan duidelijkheid, mensen die gewoon doen wat ze geleerd is, zonder alles in twijfel te trekken en opnieuw te willen onderzoeken en die elke ochtend opstaan en hetzelfde dagelijkse ritueel uitvoeren? Waar zouden we zijn zonder die mensen?
Waar zouden we zijn zonder bouwvakkers, wegenbouwers, bakkers en zelfs vuilophalers? Die mensen zijn ontzettend belangrijk en zo heeft iedereen zijn plekje in deze maatschappij. De bouwvakker is sterker dan ik. Onze capaciteiten liggen op een ander vlak, maar de één is daarom niet meer of beter dan een ander. Wellicht trap ik zelfs in de eerste de beste grap die hij met mij uithaalt. “Blondtttt”?
Hoogbegaafden zijn ‘geen’ übermenschen, geen superman of superwoman. Hoogbegaafden zijn gewoon mensen, met hun sterke punten en hun zwakke punten, met hun leuke kanten en minder leuke kanten.
Wat is er dan zo speciaal aan die hoogbegaafden? We kunnen soms net even met een stukje vernieuwende informatie komen, om de wereld weer vooruit te helpen. We kunnen onze inzichten doorspelen naar de rest van de wereld en dan hopen dat anderen het oppikken. Verder doen we, net als iedereen, ons dagelijkse werk zo goed mogelijk, op een manier waarop we ons erin kunnen vinden, zonder dat het ons gaat vervelen. Dat laatste is nog niet altijd even makkelijk, maar daarover een andere keer weer meer.
