Het nieuwe jaar is van start gegaan. Een fijne periode van familiefeesten ligt achter me. Back to work, maar niet voor ik jullie allemaal veel liefde voor jezelf en voor de mensen rondom jou heb toegewenst.
Deze week, was voor mij de ideale week om orde bureau te brengen: boekhouding, dossiers, boeken, …. Het moment om compleet te verdwalen in mijn ‘herontdekte’ boeken. ZALIG!!
Zo herontdekte ik “De giraf en jakhals in ons”.
Zo’n simpel systeem, met zoveel wijsheid: Zoek de giraf en de jakhals in jezelf, geef hen aandacht en laat hen groeien.
Hoor je het nu donderen in Keulen, geen probleem. Dat gebeurde bij mij ook toen ik kennismaakte met de giraf en de jakhals. Sinds onze kennismaking vergezellen deze compagnons me in mijn contacten met anderen.
Ik deel mijn vrienden ook graag met alle kinderen en ouders die me langskomen.
Even een woordje uitleg. Binnen communicatie hebben we een systeem van zender, boodschap, ontvanger. De nadruk ligt hierbij vaak op de zender die een boodschap verstuurt. De giraf en de jakhals hebben het eerder over de ontvanger.
Ontvanger
Als ontvanger draag je de grootse verantwoordelijkheid binnen dit systeem, het is de draaischijf van de communicatie met anderen. Stel je hoort de “Marie-Louise” van Bart Kaëll door je geluidsboxen stromen.
- Sommigen zullen vol overgave mee-‘zingen’ uit nostalgische overwegingen. Daarna zullen ze zich afvragen hoe het komt dat ze de tekst nog volkomen kennen. (ik pleit schuldig)
- Een metal-fan geraakt niet snel genoeg bij de radio om te zappen.
- Een Schlager-liefhebber zal dan weer helemaal mee zijn en opvrolijken.
Drie verschillende reacties, maar allemaal perfect vanuit ieders achtergrond.
Objectief gezien is het voor elk van ons een lied dat wordt afgespeeld. Niet meer en niet minder. We voegen er elk onze mening, interpretaties en herinneringen aan toe, waardoor we elk op onze unieke manier reageren op ditzelfde lied.
We kunnen ons terecht afvragen of de boodschap an sich de verklaring is voor onze reactie. Of is er meer? Ik ben ervan overtuigd dat er meer is.
Onze reactie schuilt in onze ervaringen, onze achtergrond, kortom onze persoonlijke rugzak.
Luisteren
Marshall Rosenberg, de persoon die mijn vrienden in het leven heeft geroepen, spreekt over het opzetten van ‘giraffen’-oren en ‘jakhals’-oren. Het gaat over de manier waarop we naar de anderen luisteren of kijken naar wat er zich afspeelt.
Maar wat betekent luisteren? Is dit het verstaan van de echte woorden die er worden gezegd, of die we denken te horen of dé woorden horen die de andere juist bedoelt. Hier schuilt er verschil in.
Voor Marshall bestaan er twee soorten van luisteren
- met jakhals-oren
- met giraffen-oren
Een jakhals is een coyote-achtige. Deze dieren staan gekend om hun angstige, altijd alerte gedrag voor het bedreigende. Het is noodzakelijk dat ze constant kijken wat er op hen afkomt. Hierdoor kunnen ze agressief uit de hoek komen. Wanneer ze vertrouwen krijgen in de omgeving en in de dieren rondom hen, vinden ze rust. Jakhals-oren staan dan ook voor het luisteren vanuit rationaliteit, resultaatgerichtheid en oordelend.
Giraffen zijn grote dieren, die de hele omgeving kunnen overzien vanuit hun specifieke andere oogpunt. Ze hebben, op de olifanten na, het grootste hart van de dierenwereld. Hun tongen zijn rubberachtig waardoor ze stekels en doornen kunnen trotseren. Giraffen-oren staan voor het luisteren vanuit je hart en sterkte, zoekend naar verbinding.
En neen, het ene is niet beter dan het andere. Ieder heeft zijn eigen kwaliteiten en aandachtspunten. In elke jakhals zit een giraf en omgekeerd en beiden beïnvloeden elkaar. De jakhals zijn alertheid is juist nodig opdat de giraf een overzicht kan maken om alles in perspectief te zien.
Wel is het zo dat de jakhals voor vele van nature vertrouwder aanvoelt ten opzichte van de giraf. We laten onze jakhals de boventoon halen, waardoor we te snel een oordeel vormen.
Gelukkig kom ik heel wat ouders en leerkrachten in mijn praktijk tegen die een mooi evenwicht hebben gevonden tussen mijn twee vrienden. Hier enkele kleine voorbeelden.
Een jongen van 6 jaar komt na elke speeltijd alle overtredingen aangeven aan de leerkracht. Hij heeft ze allemaal gezien en zijn rechtvaardigheidsgevoel geeft aan dat hij dit moet melden aan de leerkracht.
Of wat dacht je van een meisje dat elk groepswerk aangeeft wat de anderen moeten doen. Ze wordt boos als het niet gebeurt zoals ze het wil?
Bemerk jij wat de jakhals ziet en wat de giraf opmerkt?
De jakhals ziet de reactie die dit gedrag uitlokt.
Veel kans dat een leerkracht zenuwachtig wordt van het klikgedrag van deze jongen. En dan hebben we het nog niet over het gepest van de andere kinderen in de klas, omdat dit klikgedrag voor hen absoluut niet fijn is. Het meisje wordt als onverdraagzaam ervaren. Haar bazige manier van doen beperkt de kansen van de andere kinderen in de groep. Hierdoor wordt ze onpopulair in de klas.
Giraffen zien het heel anders.
Ze zien een jongen met een grote opmerkingsgave, die heel alert rondloopt op de speelplaats. Dat is maar weinig kinderen van deze leeftijd gegeven. Misschien kan hij dit talent inzetten om al het positief gedrag van andere kinderen te rapporteren. Voor wat voor sfeer zou dit zorgen op de speelplaats? En het meisje is super in het plannen van activiteiten, durft haar nek uit te steken en wil helpen zodat iedereen een mooi resultaat kan neerzetten. Het is enkel heel moeilijk om dit op die leeftijd op een correcte wijze te doen. Als zij hierin ondersteund wordt, kan ze later een pracht van een leidinggevende persoon worden. Welke meerwaarde zou dit betekenen voor haar latere omgeving?
Voel je het verschil al aan tussen beiden?
De jakhals ondervindt problemen en ziet de storende elementen glashelder. Op zijn beurt geeft hij dit door aan zijn vriend de giraf. Hij gaat op zoek naar een groter plaatje met veel ruimte voor openheid en groei.
Ik geef graag enkele tips mee om de giraf meer naast de jakhals te plaatsen.
Tips
- Ga niet uit van slechte bedoelingen. Je kind is maar aan het oefenen om proper te werken. Het wil echt niet expres alles vol kladderen.
- Zoek naar de gevoelens van je kind. Een preek over slechte punten heeft het echt niet nodig. Het zal ook wel ongelukkig zijn, want elk kind wil ontwikkelen en bijleren.
- Gebruik wat humor. Even flink lachen met wat er gebeurt, kan meer opbrengen dan alle woorden die we eraan vuilmaken.
- Wees terug kind. Is het logisch dat je als zesjarige stik jaloers bent op je grotere broer die langer mag opblijven?
- Draag een grote bril voor wat goed gaat. Zoek actief naar positieve punten en koester ze, want het is niet zo normaal en gewoontjes als het maar lijkt voor kinderen.
