Wat als iemand ‘te veel’ is voor zijn of haar omgeving of zichzelf? Te slim, te beweeglijk, te emotioneel, zich te veel laat meeslepen door wat hij ziet of hoort, en/of een overactieve verbeelding heeft? Dat kan belastend zijn en tot frustraties of zelfs (psycho)neuroses leiden.
Tegenwoordig komt iedereen steeds vaker hoogsensiviteit en hoogbegaafdheid in de eigen directe omgeving tegen. Hoogbegaafd temperament is onlosmakelijk verbonden met hoogsensitiviteit. Hoogbegaafde kinderen hebben andere behoeften die vervuld moeten worden zodat zij uit kunnen groeien tot zelfbewuste volwassenen.
In Nederland zijn er alleen al in het basisonderwijs ruim 30.000 kinderen die zeer makkelijk kunnen leren. Hierdoor passen zij niet goed in het bestaande onderwijssysteem. Als het onderwijs aan deze kinderen niet aan hun leerbehoeften wordt aangepast, kunnen zij leer- en gedragsproblemen krijgen. Deze problemen komen tot uiting in onderpresteren, belemmeringen in de ontwikkeling, blijvend motivatieverlies, verveling, sociale en emotionele problemen, depressie of andere psychische stoornissen.
Hoogbegaafdheid is 'in'. Her en der richt men speciale klassen voor hoogbegaafde leerlingen op. Wat vaak ontbreekt, is het besef dat hoogbegaafdheid een bijzonder complex fenomeen is. De enorme verschillen in leerlingen binnen het hoogbegaafdheidsspectrum van 130 tot 210 IQ worden vaak niet herkend. Daarom is het belangrijk je eerst goed te verdiepen in dit fenomeen, voordat er een verrijkingsprogramma, plusklas of zelfs voltijd onderwijs voor hoogbegaafden wordt gestart.
Hoe kunnen ouders van (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen hun kind het beste begeleiden in zijn ontwikkelingsvoorsprong? Het boek vertrekt van haar eigen hoogbegaafd opvoeden, dat gekoppeld is aan recent wetenschappelijk onderzoek. Elk van haar drie kinderen heeft ze in zijn eigenheid laten opgroeien. Alle kinderen zijn immers uniek. In hun hoogbegaafd zijn hebben zij elk hun uitdagingen gekend (en nog): niet alleen de hoogbegaafdheid op zich, maar ook leer- en ontwikkelingsproblemen tot gewoonweg niet begrepen worden.
In de Nederlandse samenleving wordt bij voortduring gedebatteerd of het onderwijs moet worden aangepast aan de leerbehoeften van hoogbegaafde leerlingen. In het proefschrift is in kaart gebracht welke factoren bepalend zijn voor de mate waarin wetenschappelijke kennis over het onderwijs aan hoogbegaafde kinderen in het Nederlandse basisonderwijs wordt toegepast.
Zoals je in dit boek zult leren, houdt hoogbegaafd zijn onder meer in dat je een flinke portie intellectueel potentieel of denktalent bezit. Dat is een mooi cadeau, maar het kan ook een valkuil zijn. Vandaag groeit gelukkig wereldwijd het inzicht dat een intellectueel talent, net zoals sportief en muzikaal talent, weliswaar aangeboren is, maar dat je het ook moet ontwikkelen.
Over hoogbegaafdheid doen nog altijd veel misverstanden de ronde. Hoogbegaafde kinderen en jongeren zouden op school een luilekkerleven leiden, en hun ouders mogen zichzelf gelukkig prijzen met een 'succesgarantie' in huis! Toch zijn hoogbegaafde kinderen vaak juist erg kwetsbaar en hebben ze grote nood aan begrip en een aangepaste begeleiding, zowel op school als thuis.
Hoe kunnen leerkrachten voorkomen dat zij hoogbegaafdheid niet of pas heel laat signaleren? Over deze vraag is nog maar weinig gepubliceerd en Ben Daeter geeft in deze gids een aantal handreikingen. Hoogbegaafden vertellen zelf over het verborgen blijven van hun hoogbegaafdheid en welke impact dit heeft gehad. Ze geven ook suggesties om te voorkomen dat bij anderen in de toekomst hun hoogbegaafdheid verborgen blijft.
Wat is hoogbegaafdheid? Er is geen eenduidige definitie van hoogbegaafdheid, en 'dé hoogbegaafde' bestaat niet. Bij hoogbegaafdheid denken we in eerste instantie aan moeilijke concepten kunnen begrijpen en aan snel kunnen denken. Maar bij hoogbegaafdheid hoort ook overspoeld raken door prikkels. En je noodgedwongen aanpassen omdat het lijkt alsof je echte ik niet past binnen de sociale normen.
