GELUKKIG HOOGBEGAAFD, HOE DAN?

Keynotespreker

Na een aantal halve studies en een propedeuse HBO-V werd Klaas aangenomen als presentator bij de EO op 3FM. Daarna besloot hij toch nog verder te gaan studeren, eerst verpleegkunde en later rechten aan de Universiteit Utrecht. Deze studies maakte hij echter niet af en al snel keerde Klaas terug naar 3FM om ruim drie jaar lang elke zondagavond X-ion te presenteren. Daarna vertrok Van Kruistum naar YAM FM, waar hij twee jaar lang heeft gewerkt. Het vertrouwde nest trok toch aan hem en Klaas besloot terug te gaan naar 3FM, waar hij het programma Klaas Vaak! presenteerde. Van 2006 tot 2014 was hij iedere zondagavond van 22.00-24.00 uur te horen met Jouw Weekendfinale!, maar ook tijdens gezamenlijke uitzendingen op festivals zoals Pinkpop, Rock Werchter, North Sea Jazz, Lowlands en Serious Request. Naast op 3FM was Klaas te horen op Radio 1. In 2008 maakte hij naast radio kennis met televisie.

Klaas is als tv-presentator te zien in het naar hem vernoemde programma Klaas Kan Alles: een stoer populairwetenschappelijk familieprogramma over alles wat snel, groot, apart, interessant en verbazingwekkend is. In dit programma bewijst hij dat hij (bijna) alles kan. “De variatie in programma’s die ik mag maken is enorm. Leergierig, uitbundig, voor of met jong en oud, soms serieus, verdiepend of grappig, al die afwisseling maakt dat ik nooit in een routine kan schieten en maximaal word uitgedaagd.”

Verder was Klaas afgelopen najaar te zien op NPO 1 met FC De Helden, over het ontstaan van een nieuwe eredivisie binnen het voetbal waarin mensen met een beperking de hoofdrol krijgen. Zij mochten eindelijk hun droom waarmaken en voetballen voor een grote club in een eigen competitie.

Naast zijn werk voor de televisie is Van Kruistum online actief. Op zijn YouTube-kanaal post hij regelmatig video’s zoals Klaas Komt Kieken waarin hij de grootste helden van zijn kijkers bezoekt en fotografeert. Via zijn Instagram @klaasvank neemt hij zijn volgers zo veel mogelijk mee achter de schermen en deelt hij exclusieve kiekjes. Verder is Van Kruistum ambassadeur van Unicef Nederland.

En op zaterdag 15 april staat Klaas dus op ons podium, tijdens ons Symposium!

Keynotespreker

Zijn mensen mét kenmerken van hoogbegaafdheid gelukkiger dan mensen zonder? Nee, zeker niet. Maar ze zijn ook niet ongelukkiger. Toch lijkt dat laatste soms wel zo te zijn als je de berichten op social media mag geloven. Misschien is het benoemen van de nadelen nodig om de onderwijswereld, de politiek en de zorg in beweging te brengen. Dat kan. En beweging is hard nodig, ook in de zorg. Omdat kennis over hoogbegaafdheid veelal ontbreekt, worden mensen die vastlopen vaak onnodig naar de GGZ verwezen. Met vaak frustrerende trajecten tot gevolg. Ik heb er in dergelijke gevallen plezier in om dieper te graven en te kijken of er misschien sprake zou kunnen zijn van hoogbegaafdheid. Soms lukt het dan om de uitdagingen die iemand ervaart als een keerzijde van talent te gaan zien en dat talent te ontwikkelen.

Maar die uitdagingen, die keerzijde, die zijn niet het hele verhaal.

Wat belangrijk is om je te realiseren, is dat veel van de berichten in de media en op social media gaan over de mensen die opvallen, die vastlopen en die hulp zoeken. Tegenover hen staat een onbekend aantal mensen die óók deze kenmerken hebben, maar hier niet op vastlopen. Die misschien zelfs heel gelukkig zijn. Die hebben we alleen ook niet in beeld. Het is dan ook niet de hoogbegaafdheid zelf die tot problemen leidt, maar altijd een complex samenspel van factoren waardoor iemand ergens op vastloopt. Het is belangrijk dat we het hele verhaal vertellen, met de nadelen maar ook zeker de voordelen van hoogbegaafdheid. Het maakt namelijk uit welk verhaal we onszelf en de ander vertellen. Het beïnvloedt ons zelfbeeld. Dus hoe willen we naar onszelf kijken?

Gelukkig en hoogbegaafd. De weg naar dat geluk kan soms verhuld zijn door een dichte mist. Door de complexiteit van gevoelens en door meningen van anderen kan het moeilijk zijn om je eigen pad te zien, laat staan te volgen. Anderen kunnen wel een label op jouw gedrag willen plakken, maar past die ‘jas’ je wel? Moet je überhaupt een ‘jas’ aan? Of is er iets anders nodig om verder te komen? Hoe kom je weer uit de mist?

Aan de hand van enkele voorbeelden zal ik jullie de dilemma’s voorleggen waar ik in mijn werk als huisarts en begaafdheidsdeskundige tegenaan loop.

Keynotespreker

Micha Hamel (Amsterdam, 1970) is componist, dichter en onderzoeker. Zijn concertmuziek werd uitgevoerd door vrijwel alle belangrijke Nederlandse orkesten en ensembles. In 2008 toerde zijn tragische operette Snow White (Nederlandse Reisopera) met veel succes door het land. In juni 2012 was hij Componist in focus op het Holland Festival, waarvoor hij twee avondvullende werken componeerde: een Requiem voor ons beschavingsideaal en een interdisciplinaire voorstelling geïnspireerd op het schilderij De Rode Kimono van George Hendrik Breitner. In 2014 werd zijn avondvullende melodrama Een pure formaliteit (theatergroep Orkater) lovend ontvangen. Zijn opera Caruso a Cuba (De Nationale Opera, 2019) werd door de nationale en internationale pers geprezen. Recentelijk is hij begonnen aan een cyclus werken over de klimaatcrisis, waarvan het muziektheaterstuk Het Zwarte Raam (theatergroep Orkater, 2021) het eerste deel is.

Hij publiceerde vijf dichtbundels bij uitgeverij Atlas Contact die opvielen door fantasievol gebruik van taal en typografisch experiment. Voor zijn bundel Bewegend Doel (2015) kreeg hij de Jan Campertprijs. Sinds 2022 publiceert hij bij uitgeverij Pluim, waar in 2023 de bundel is daar iemand uitkwam. Ook maakt hij sinds 2014 in samenwerking met animatiekunstenaar Demian Albers (studio Apvis, Breda) poëtische ervaringen voor Virtual Reality. Deze installaties staan op vele festivals voor technologie, hedendaagse kunst en literatuur en trekken een divers publiek. Hun meest recente werk, Apart Samen, werd geselecteerd door het Nederlands Filmfestival en viel in de prijzen in Oostenrijk, Berlijn en Tokio. Daarnaast is Hamel bekend als dirigeercoach in het AVROTROS-programma Maestro, dat bekende Nederlanders op een vrolijke manier inwijdt in de klassieke muziek.

Van 2010 tot 2021 was Micha Hamel lector Performance Practice aan Hogeschool Codarts, Rotterdam, alwaar hij onderzoek deed naar noodzakelijke en nieuwe mogelijke ontwikkelingen in de concertpraktijk. Het onderzoeksverslag van zijn eerste onderzoek verscheen onder de titel Speelruimte voor klassieke muziek in de 21ste eeuw. Daarna onderzocht hij of games een geschikt medium zijn om het publiek op een kwalitatieve manier te betrekken bij klassieke muziek. Dit interdisciplinaire project, gefinancierd door NWO, heette GAMPSISS en was een samenwerking tussen Codarts, TU Delft, Erasmus Universiteit en de Willem de Kooning Academie. Sinds 2015 is hij lid van de Akademie van Kunsten van de KNAW, waar hij voorzitter van het tracé Kunst en Wetenschap is. Als Artist in Residence bij het NIAS (voorjaar 2022) werkte hij aan een boek over luisteren, dat hij hoopt binnenkort te voltooien.

Keynotespreker

Perry is een mad multipotentialite misfit. Je zou gek kunnen zeggen, maar dan wel op die Steve Jobs-manier van.

“Deze is voor de crazy ones, de misfits, de rebellen, de onruststokers, de bollen in de vierkante gaten… de mensen die dingen anders zien…”

Hij werd geboren in Nederland, bekend om het vrije leven, fietsen en bloembollen, en verkocht met zijn vader lampenkappen op de markt. Hij was ijverig en stond elk weekend voor dag en dauw op om zijn vader in het bedrijf te helpen. Hij adviseerde klanten van heinde en verre en had plezier in het werk, de verscheidenheid aan mensen, het snelle denken en de verbinding met klanten. Maar hij wist dat er meer in het leven was dan dit. Je zou kunnen zeggen dat er bij hem een lampje ging branden.💡

Hoewel zijn ouders zich nooit zorgen over hem maakten, voelde hij zich verscheurd tussen een mengelmoes van verwachtingen en expertise, traditioneel afgebakend door opleiding en werk. De voor velen vanzelfsprekende structuur, van school naar administratieve rompslomp en zelfs het huwelijk, was niet voor Perry weggelegd. Hij maakte er het beste van en probeerde te leveren wat van hem werd verwacht, maar niet zonder frustratie over de beperkte mogelijkheden in het leven.

Dat veranderde allemaal toen hij met zijn familie in Peking, China ging wonen. Elke dag was een ontdekking, wonderlijk anders dan de vorige. Niets ging zoals werd verwacht en dat was een grote bonus die hem succes bracht. Chinees leren was een verademing, net als het leren begrijpen van de cultuur en het vinden van een manier om er te leven. Hij zou de eerste buitenlandse taxichauffeur in China worden! Zijn wilde brein met onverwachte denkroutes maakte hem succesvol in een omgeving die volledig anders was dan zijn eigen achtergrond.

Vanuit China verkocht hij zelfs een tv-format aan de grootste tv-productiemaatschappij ter wereld. Perry denkt in nieuwe formats. Op dit moment zit hij middenin het creëren en faciliteren van een groot platform voor neurodiverse individuen, waarmee hij hen een manier biedt om hun licht helder te laten schijnen in een wereld die ogenschijnlijk slechts een enkele lampenfitting heeft, waardoor hun lampen in de schaduw lijken te staan.

In plaats van zijn ADHD-energie, zijn dyslectische voorkeur voor visueel en verbaal leren en zijn multitaskende schakelhersenen te zien als handicaps of stoornissen, werden het zijn troeven om dingen anders te zien en te doen.

Hij vond zichzelf opnieuw uit als niet-lineaire denker en startte The Octopus Movement om een verschil te maken voor andere multi-gepassioneerde mensen om hun diverse kennis en out-of-the-boxdenken ten goede te gebruiken.

“Zij veranderen dingen… zij duwen de mensheid vooruit, en hoewel sommigen hen zien als gekken, zien wij genialiteit, want degenen die gek genoeg zijn om te denken dat zij de wereld kunnen veranderen, zijn degenen die dat doen.” (Steve Jobs, 1997)

Keynotespreker

Talentenexpert Danielle Krekels is als geen ander in staat om hoogbegaafden écht in hun kracht te zetten: de combinatie van én intrinsieke motivatie én ontwikkelingspotentieel én natuurlijke aanleg. Centraal hierbij staat de Coretalents-methode.

Danielle is de bedenker van deze methode. Deze wetenschappelijk gevalideerde methodiek brengt eenmalig iedereens unieke kerntalenten in kaart en biedt een kompas waarmee voortaan de juiste studie- en carrièrekeuzes worden gemaakt.

Er valt oneindig veel te vertellen over de 94 miljard mogelijke combinaties en de talloze toepassingen van de 23 kerntalenten die iedereen in sterke, halve of kleine mate bezit. Kerntalenten worden op basis van je favoriet kinderspel bepaald, wat op zich al een rijke bron aan mogelijkheden én heel plezierige anekdotes biedt.

Danielle Krekels heeft ruim 25 jaar ervaring in de werving en selectie van ingenieurs en wetenschappers en ontdekte daardoor de Coretalents-methode. Het viel haar op dat er een verband bestaat tussen het favoriete kinderspel van haar kandidaten en hun kerntalenten. Sinds 2005 gebruikt ze de methode ook voor de analyse van andere profielen en in het bijzonder voor hoogbegaafden en jongeren bij het bepalen van hun studie- of beroepskeuze.

Panellid

Drs Manon Jütte MBA is van ‘twaalf ambachten en dertien gelukken’. Ze is goudsmid, juwelier, strateeg, ondernemer, docent, pleegmoeder, coach, reiziger, schilderes en nog veel meer.

Universitaire opleidingen brachten aanzien en een goed inkomen, maar de belangrijkste leerschool waren haar reizen naar verre uithoeken van de wereld. De ontdekking van andere zienswijzen op het leven waren een openbaring. Het bracht zelfkennis en inzichten waarmee ze toegerust was om tegenslagen het hoofd te bieden. Levensbedreigende ziektes, een roerige jeugd, ethische kwesties, burgeroorlog, werkstrubbelingen, ze vielen haar allemaal ten deel. Door haar zelfkennis en hoogbegaafdheid in te zetten, kon ze deze situaties het hoofd bieden. Het lukte haar weer op te staan, door te gaan en nieuwe kansen te creëren. Hoogbegaafdheid is de rode draad in haar leven en ze is ervan overtuigd dat ze hierdoor nog leeft en het goed maakt.

Momenteel werkt Manon aan een roman over haar verblijf in de Ivoriaanse jungle. Ze hoopt dat de lokale tradities die haar inspireerden, voor anderen van nut kunnen zijn.​

Panellid

Ondanks en dankzij hoogbegaafd zijn, heb ik Gezondheidswetenschappen gestudeerd en ben daarin ook gepromoveerd. Ik zeg ‘ondanks en dankzij’, want deze studies gingen mij, over het geheel genomen, gemakkelijk af en ook het doen van onderzoek en schrijven van mijn proefschrift was vooral heel leuk, maar dat relateerde ik niet aan ‘hoogbegaafd zijn’. Ondanks wat ik op academisch niveau had gepresteerd, bleven mijn zelfwaardering en zelfvertrouwen bijzonder laag. Dit hing samen met het feit dat ik al jaren onder behandeling was geweest wegens een vitale depressie. In mijn geval was het dus zo dat ik met een depressie en hoogbegaafdheid blijkbaar wel kon ‘studeren’.

Hoogbegaafd zijn heeft voordelen, maar vormt ook een risicofactor. Zo ben ik dat nu gaan zien. Hoe dan? Wanneer je bij geen enkele Adverse Childhood Experience-vraag een vinkje kunt zetten, je gesteund wordt door ouders en naaste omgeving en een peer group van hoogbegaafden hebt, dan kun je je mogelijk optimaal ontwikkelen. Dat aan al die voorwaarden wordt voldaan, zal echter vrij zeldzaam zijn. Heel veel hoogbegaafden ontwikkelen zich suboptimaal tot disfunctioneel, of zelfs zelfdestructief. En veelal wordt de diepte van de problematiek juist door het hoogbegaafd zijn alleen maar vergroot, doordat je door de (veel) hogere capaciteiten en creativiteit veel langer kunt compenseren.

Zo is het mij ook vergaan. Ik moet zeker vijf (of meer) vinkjes zetten bij mijn ACE-score, wat erin resulteerde dat ik een ontwricht hechtingspatroon ontwikkelde. Heel kort gezegd houdt dit in: geen veiligheid bij mijzelf én geen veiligheid bij anderen vinden. Wanneer je dan ook nog eens geen aansluiting bij leeftijdsgenoten, snap je dat dit versterkend werkt op de toch al aanwezige problematiek. Dit alles gaan inzien, herkennen, erkennen en eruit los komen, is een lastig en langdurig proces, waar heel vaak een ‘redelijk maatschappelijk functioneren’ en de noodzaak om ernaar te kijken, vermindert of zelfs wegneemt.

Tegenover dit vergrote risico staat echter dat je als hoogbegaafde in principe zoveel in je mars hebt! Wanneer het besef doordringt dat er toch meer in het leven mogelijk is, dat er meer te genieten valt, dat je eigenlijk wat anders wil in en met je leven, dan kun je zelf op zoek gaan! Toen ik in 2020 ontdekte dat ik hoogbegaafd ben, opende dit een heel nieuwe weg naar zelfontdekking en zelfverwerkelijking.

Nadat ik al vrij snel veel positiever in het leven was komen te staan, vormde het besef en gaan accepteren hoogbegaafd te zijn, een gigantische katalysator in mijn helingsproces. Nieuwsgierigheid, leergierigheid, het krijgen van een peer group en zelferkenning maakten dat er een nieuwe wereld open ging. Zelfstudie over trauma en hoe dit te helen, vanuit allerlei perspectieven, in combinatie met het omarmen van hoogbegaafdheid, maakten dat ik mijn ontstaansgeschiedenis kon reconstrueren en begrijpen. Hiermee ging ik ook het levensverhaal dat ik mijzelf vertelde corrigeren, wat enorme gevolgen had voor de perceptie van mijzelf en de duiding van gebeurtenissen.

Ik ben nog steeds in ontwikkeling, want er is nog meer te helen en te corrigeren. Maar inmiddels ben ik zelf Post Traumatische Groei-practitioner en help ik anderen om hun weg naar hun ware zelf te vinden en te gaan bewandelen.

Als hoogbegaafde heb je absoluut de capaciteiten om echt zelf de regie over je leven in handen te krijgen, te nemen en te houden en echt gelukkig te zijn. Omarm je hoogbegaafdheid en zet het in voor je eigen heling, al dan niet met hulp en begeleiding. Dus ga via gelukkig hoogbegaafd, naar hoogbegaafd en gelukkig!

Panellid

Frederique Kamp (Utrecht, 1972) is na een internationale carrière van ruim 20 jaar binnen het bankwezen recent gestart als zelfstandig ondernemer. In haar werkzame leven heeft zij zich altijd verwonderd over de potentie van mensen en organisaties: waar komt deze potentie vandaan? Hoe komt deze potentie al dan niet tot bloei door het individu en/of de organisatie? Haar purpose is dan ook: Unlocking the potential of others, by unlocking mine.

Op basis van deze purpose laat Frederique zich leiden in haar werkzame bestaan en ook privé. In de zoektocht naar waar potentie vandaan komt en hoe deze te laten groeien, heeft ze vele cursussen gevolgd, boeken en wetenschappelijke artikelen gelezen, methoden uitgeprobeerd en de opgedane kennis toegepast in haar eigen leven. Vooral in dat werkzame leven, in loondienst, liep ze regelmatig vast: ze raakte snel verveeld, snapte niet dat haar verbetervoorstellen niet direct bijval vonden en die verveling en irritatie zorgen dan vaak voor een kort lontje. Geen enkele manager kon haar helpen. En zelf kon ze ook niet de vinger op de zere plek liggen: wat de onderliggende reden was voor deze dynamiek. Totdat ze zichzelf liet testen op hoogbegaafdheid.

Na het zien van het zijnsmodel van Tessa Kieboom, is Frederique op basis van het gedachtegoed van Growth Mindset van Carol Dweck en de Positive Intelligence-methode zichzelf gaan trainen. Zo traint ze zich op de vier elementen van dat zijnsmodel – perfectionisme, rechtvaardigheidsgevoel, hoog sensitiviteit en kritische ingesteldheid – om deze om te draaien naar potentie, dan wel niet-potentie-blokkerend.

Naast deze ‘uit de hand gelopen’ hobby van gedragswetenschap en psychologie speelt Frederique saxofoon en danst, zeilt, roeit en kookt ze graag. Ze reist verder graag met haar gezin, met vriendinnen en/of alleen, waar het leren van andere culturen, keukens, dansen centraal staat, naast andere talen leren spreken.

Panellid

Ellen de Lange-Ros groeide op in de Achterhoek. Ze was dol op voetballen, in bomen klimmen, met LEGO en barbies spelen en naar de bibliotheek gaan. Ze studeerde Technische Bedrijfskunde en schreef een proefschrift aan de universiteit Twente. Ze werkte zeven jaar bij KPN, daarna had ze genoeg van de corporate wereld en begon ze als zelfstandig marktonderzoeker. Toen dat na een aantal jaren te saai werd, schakelde ze over op businesscoaching. Ze schreef diverse boeken voor werkende professionals (o.a. Een zaak van fans en Een zaak van zacht werken).

Als businesscoach heeft Ellen zich gespecialiseerd in het begeleiden van slimme, creatieve en hoogbegaafde zelfstandigen. Ze vindt dat veel andere coaches adviezen geven die niet bij deze ondernemers passen (‘focus’, ‘hard werken’, ‘smart-doelen stellen’). Zij signaleert dat hoogbegaafden een grote diversiteit aan talenten hebben en daardoor in hun eigen bedrijf juist al die talenten kunnen inzetten. Ze helpt zzp’ers om met zacht werken af te stemmen op hun intuïtie en gevoel, en zo harde resultaten te halen. Daarnaast is ze dol op integere online marketing, geld & mindset, en alle andere tools die het werkende leven makkelijker of leuker maken.

Naast haar werk is Ellen twee dagen per week vrijwilliger in het bos van een kasteel. Ze blogt over eetbare kasteeltuinen, doet aan Aikido (een Japanse martial art) en aan houtsnijden. Ze heeft een tuin op permacultuur-basis en een moestuin, leest graag en veel en volgt altijd ergens een nieuwe training of cursus.

Sprekers

Met de broedplaats Jongeren van Stichting Hoogbegaafd! willen we jongeren een stem geven. We willen mét jongeren en niet over jongeren praten. Wat speelt er in hun leven? Hoe is het om hoogbegaafd te zijn? En hoe gaat het op school, wat hebben zij daar meegemaakt? De antwoorden op deze vragen zullen herkenning en erkenning creëren, zodat er inzicht, begrip én verandering kan ontstaan binnen onderwijs, zorg en politiek. Maar ook inspiratie!